İçeriğe atla

Northrop Grumman B-2 Spirit

Kontrol Edilmiş
Vikipedi, özgür ansiklopedi
B-2 Spirit
TürüBombardıman
Ulusal köken ABD
ÜreticiNorthrop-Grumman
İlk uçuş17 Temmuz 1989
Hizmete girişNisan 1997
DurumuEtkin hizmette
Ana kullanıcıABD Hava Kuvvetleri
Üretim aralığı1988-2000
Üretim sayısı21
Program maliyeti44.75 milyar $
Birim maliyeti737 milyon $

Northrop Grumman B-2 Spirit veya bilinen adıyla Gizli Bombardıman Uçağı, yoğun uçaksavar savunmalarını delmek için tasarlanan, düşük gözlemlenebilir gizlilik teknolojisine sahip bir Amerikan ağır stratejik bombardıman uçağıdır. İki kişilik mürettebatı olan, süpersonik olmayan ve uçan kanat tasarımına sahip bu uçak, Northrop Grumman tarafından tasarlandı ve Boeing, Hughes ve Vought ana alt yüklenicileri olarak 1987'den 2000'e kadar üretildi.[1] Bombardıman uçağı, seksen adet 500-pound class (230 kg) MK-82 JDAM GPS güdümlü bomba ya da on altı adet 2.400-pound (1.100 kg) B83 nükleer bomba gibi konvansiyonel ve termonükleer silahlar atabilir.[2] B-2, gizlilik konfigürasyonunda büyük havadan karaya stand-off silahları taşıyabilen ve hizmette olduğu kabul edilen tek uçaktır.

B-2 Spirit'in geliştirilmesi, Jimmy Carter döneminde başlatılan İleri Teknoloji Bombardıman Uçağı (ATB) projesi kapsamında başladı. Bu proje, saatte yaklaşık 2.400 km hıza (Mach 2) ulaşabilen bir uçak olan B-1A bombardıman uçağı projesinin iptal olmasına sebep oldu ve kaynaklar B-2 Spirit'e aktarıldı. Ancak geliştirme zorlukları ilerlemeyi geciktirdi ve maliyetleri artırdı. Sonuçta, proje kapsamında 21 adet B-2 üretildi ve bu uçakların her biri, geliştirme, mühendislik, test ve üretim masrafları dâhil edildiğinde ortalama 2,13 milyar dolara mâl oldu. Uçağın üretim maliyeti yaklaşık 737 milyon dolarken, toplam tedarik maliyeti, yedek parçalar, ekipman ve yazılım desteği dâhil olmak üzere uçak başına ortalama 929 milyon dolar seviyesindeydi. Projenin yüksek maliyeti, Soğuk Savaş'ın sona ermesi ve Sovyetler Birliği'ne derinlemesine saldırı yapabilen hayalet uçaklara olan talebin azalması nedeniyle ABD Kongresi'nde tartışmalara yol açtı. Bu sebeplerden dolayı kanun koyucular, 1980'lerin sonu ve 1990'larda planlanan 132 uçak alımını 21'e indirdi.

B-2 Spirit, 50.000 fit (15.000 m) irtifaya kadar saldırı görevleri yapabilmektedir; yakıt ikmali yapmadan 6.000 deniz mili (6.900 mi; 11.000 km)'den fazla menzile sahiptir ve havada bir kez yakıt ikmali yaparak 10.000 deniz mili (12.000 mi; 19.000 km)'ni aşan uçuşlar gerçekleştirebilir. Lockheed F-117 Nighthawk saldırı uçağından sonra gelişmiş gizlilik teknolojisiyle tasarlanan ikinci uçak olarak 1997 yılında hizmete girdi. Öncelikli olarak nükleer bombardıman uçağı olarak tasarlanan B-2, ilk kez 1999'da Kosova Savaşı'nda konvansiyonel, nükleer olmayan mühimmat atmak için savaşta kullanıldı. Daha sonraki yıllarda Irak, Afganistan ve Libya'daki askeri operasyonlarda da benzer şekilde konvansiyonel mühimmat kullanarak görev yaptı. Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'nin 2024 itibariyle hizmette olan 19 adet B-2 bombardıman uçağı bulunmaktadır; bir tanesi 2008'deki bir kazada,[3] bir diğeri ise 2022'deki bir kazada kaybedildi. Hava Kuvvetleri, bu uçakları 2032 yılına kadar kullanmayı planlamaktadır ve daha sonrasında bu uçakların, Northrop Grumman B-21 Raider ile değiştirilmesini hedeflemektedir.[4]

B-2 Spirit teknik özellikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Northrop B-2 Spirit'in ortografik olarak yansıtılan diyagramı.
Sekiz adet F/A-18 Hornet ve Super Hornet uçağıyla birlikte uçuş yapan bir B-2
  • Mürettebat: 2 personel
  • Kanat açıklığı: 52,4 m
  • Uzunluk: 21,0 m
  • Yükseklik: 5,18 m
  • Boş ağırlık: 71.700 kg
  • Yüklü ağırlık: 152.200 kg
  • Kalkış sırasındaki maksimum ağırlık: 170.600 kg
  • En yüksek hız: 1.020 km/h
  • Motorlar: 4x General Electric F118-GE-100 turbofans
  • İtiş gücü: 4x 77 kN
B-2 (ortada) F/A-18 Hornet (solda) ve iki F-16 Savaşan Şahin (sağda) ile yan yana
Isim Tail # Adı
AV-1 82-1066 Spirit of America
AV-2 82-1067 Spirit of Arizona
AV-3 82-1068 Spirit of New York
AV-4 82-1069 Spirit of Indiana
AV-5 82-1070 Spirit of Ohio
AV-6 82-1071 Spirit of Mississippi
AV-7 88-0328 Spirit of Texas
AV-8 88-0329 Spirit of Missouri
AV-9 88-0330 Spirit of California
AV-10 88-0331 Spirit of South Carolina
AV-11 88-0332 Spirit of Washington
AV-12 89-0127 Spirit of Kansas
AV-13 89-0128 Spirit of Nebraska
AV-14 89-0129 Spirit of Georgia
AV-15 90-0040 Spirit of Alaska
AV-16 90-0041 Spirit of Hawaii
AV-17 92-0700 Spirit of West Virginia
AV-18 93-1085 Spirit of Oklahoma
AV-19 93-1086 Spirit of Kitty Hawk
AV-20 93-1087 Spirit of Pennsylvania
AV-21 93-1088 Spirit of Louisiana
AV-22–AV-135 İptal Edildi
  1. ^ Thornborough, A.M.; Stealth, Aircraft Illustrated special, Ian Allan (1991).
  2. ^ "B-2 Spirit". United States Air Force. 25 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023. 
  3. ^ Rolfsen, Bruce. "Moisture confused sensors in B-2 crash." Air Force Times, 9 Haziran 2008. Erişim tarihi: 13 Eylül 2009.
  4. ^ admin (9 Şubat 2018). "USAF to Retire B-1, B-2 in Early 2030s as B-21 Comes On-Line". Air & Space Forces Magazine (İngilizce). 17 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2022.